عضو شبكه تشكل های غیردولتی محیط زیستی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری در گفتگو با خبرنگار مهر از صدور مجوز انتقال آب ونك به رفسنجان با دستور عیسی كلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اطلاع داده و از واكنش تند فعالان محیط زیست به این تصمیم اطلاع داد.
هومان خاكپور توضیح داد: این پروژه با سرمایه گذاری شركت عمران رفسنجان اجرا می گردد و موافقت اولیه وزارت نیرو با این پروژه به دهه هفتاد بر می گردد. همان زمان كه هنوز خیلی بحث ارزیابی و مطالبات محیط زیستی مطرح نبود هم نمایندگان منطقه مخالفت شدید با اجرای پروژه داشتند و پروژه اجرا نشد و در دولت های بعدی هم اصلاً امكان اجرا نیافت اما متأسفانه در دولت تدبیر و امید كه با شعار محیط زیست بر سر كار آمد این پروژه كه یك پروژه ی منتفی شده تلقی می شد دوباره كلید خورد. مطالعات ارزیابی پروژه به كارگروه ارزیابی استانی آمد و با پروژه مخالفت شد و این مخالفت به سازمان رفت.
وی ادامه داد: این یكی از سرشاخه های كارون است كه از استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه می گیرد و وارد منطقه سمیرم اصفهان می گردد و دوباره وارد چهارمحال و بختیاری می گردد و به سد كارون ۴ می ریزد.
این فعال محیط زیست اضافه كرد: سدی كه الان قرار است بزنند دقیقاً روی مرز استان چهارمحال و بختیاری و اصفهان است ولی دریاچه سد داخل استان چهارمحال خواهد بود و یكی دو رودخانه فصلی كه در سمیرم هستند هم وارد این دریاچه می گردد.
خاكپور خاطرنشان كرد: نكات مهمی كه در این مجوز اتفاق افتاده است این است كه این میزان انتقال آب بر مبنای میزان نرمالِ آوردِ آب طراحی شده در حالی كه الان بر مبنای آمار هواشناسی ۴۸ درصد كاهشِ آورد داشته ایم و این یعنی كه اصلاً دیگر آبی برای انتقال وجود ندارد.
وی تاكید كرد: حتی پیش بینی كرده اند كه اگر آب كم بود هم بعد از سد و در مسیر بازگشت دوباره ی رودخانه به چهارمحال، آب پمپاژ شود و به سد برگردد!
پایان اعتماد مردم به «دولت محیط زیست»
این فعال محیط زیست اخطار داد: نگرانی ما از رفتار آقای كلانتری این است كه تصمیم شان دقیقاً برخلاف دیدگاه های كارشناسی محیط زیست است كه همه با آن مخالفند زیرا این پروژه از معدود پروژه هایی است كه حتی تعارف هم نداشته اند كه بگویند مساله تأمین آب شرب است و از همان اول گفته اند برای تعادل بخشی دشت رفسنجان و برای پسته كاری است و آب شرب با استفاده از همان تونل بهشت آباد تأمین می گردد.
خاكپور با بیان اینكه این اتفاق دقیقاً در دولتی رخ می دهد كه گفته من دولت محیط زیست هستم یادآوری كرد: جالب آنكه حتی كارشناسان وزارت نیرو هم در جلسه كارگروه ارزیابی اعلام مخالفت كرده بودند. تبعات اجتماعی این اتفاق برای این دولت می تواند خیلی بد باشد و با این رفتارهای آقای كلانتری كه برخلاف همه شعارها و تاكیدش بر بحث آب است مردم كاملاً اعتمادشان را نسبت به دولت از دست می دهند
وی اضافه كرد: حداقل این بود كه دست كم چهار پنج رئیس پیش از او با این پروژه موافقت نكردند و او خیلی راحت موافقت می كند.
خاكپور درباره مشكلات این پروژه اظهار داشت: چنین پروژه هایی تأثیرات تجمعی بسیار بدی روی كارون می گذارد و كارون خودش مشكلات عدیده دارد. افزون بر این برای اجرای این پروژه قرار است یك تونل ۶۵ كیلومتری تولید بكنند تا آب را از اصفهان و چهارمحال و بختیاری خارج كنند كه این هم تبعات خودش از جمله بحث زایش آب و تأثیر منفی بر آبخوان ها را دارد. در چنین وضعیتی كه كارون دارد، این تأثیرات تجمعی انتقال های آب و سدسازی ها به معنای نابودی كارون است.
كارون دهشتناك ترین روزگارش را می گذراند
تصمیم عیسی كلانتری واكنش تند فعالان محیط زیست را هم به دنبال داشته است. شبكه تشكل های غیردولتی محیط زیستی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری در نامه ای خطاب به «ملت شریف ایران» كه در اختیار خبرنگار مهر قرار داده اند از صدور مجوز انتقال آب ونك به رفسنجان با دستور عیسی كلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اطلاع داده و نسبت به پیامدهای آن اخطار دادند.
این تصمیم در شرایطی گرفته شده كه این طرح نه برای تأمین آب شرب بلكه برای كشاورزی در یك منطقه خشك ایران در دستور كار قرار گرفته است و نه تنها كارشناسان سازمان محیط زیست بلكه حتی كارشناسان وزارت نیرو هم با آن مخالفند.
فعالان محیط زیست در این نامه نوشته اند: كارون بزرگ و حیات بخش، دهشتناك ترین روزگارانش را می گذراند. تغییرات اقلیمی و خشك سالی ها به همراه سدسازی های بی رویه و پروژه های انتقال آب، آورد آن را به شدت كاهش داده است. ظرفیت ذخیره و نگهداری تعداد پنج سد موجود بر روی این رودخانه برابر ۱۴ میلیارد مترمكعب است كه با لحاظ كاهش شدید آورد كارون در سال های اخیر - كه ناباورانه از ۲۷ میلیارد مترمكعب سالانه به ۹ میلیارد مترمكعب هم رسیده است - اضافه بر خالی ماندن این سدها و كاهش شدید ظرفیت تولید برق آن ها، آب جریان یافته هم به كمتر از یك سوم حق آبه زیستی (دبی پایه) آن كاهش پیدا كرده است.
طرحی كه روند نابودی كارون را شتاب می بخشد
نویسندگان این نامه افزوده اند: به رغم این وضعیت فاجعه بار كارون بزرگ، ناباورانه آگاه شده ایم مجوز زیست محیطی طرح انتقال آب بین حوضه ای دیگری به نام ونك رفسنجان از سرشاخه های كارون در چهارمحال و بختیاری به دشت های رفسنجان كرمان صادر شده است. طرحی غیركارشناسی و آبسالارانه كه برخلاف شعارهای رئیس دولت تدبیر و امید قرار است سالانه بیش از ۲۰۰ میلیون مترمكعب آب را از سرشاخه های كارون به دشت های كشاورزی رفسنجان منتقل كرده و روند نابودی این رودخانه حیات بخش را شتاب بخشد.
شبكه تشكل های غیردولتی محیط زیستی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری تاكید كردند: مجوز طرح انتقال آب ونك رفسنجان كه از جانب سازمان حفاظت محیط زیست صادر شده است نه برای تأمین آب شرب، بلكه برای تعادل بخشی دشت رفسنجان و به كام پسته كاران و سرمایه گذاران شركت عمران رفسنجان كلید خورده است. صدور چنین مجوز فاجعه باری از جانب سازمانی كه وظیفه و مأموریت آن دفاع تمام قد از حق آبه های زیستی و پاسداری بی مهابا از محیط زیست این سرزمین است شرم آور و ناامید كننده است.
فعالان محیط زیست تصریح كرده اند: حیرت آور است كه چگونه برخلاف مصوبات شورای عالی آب و شعارهای رئیس دولت تدبیر و امید كه اعلام می كنند در دولت شان با رعایت ملاحظات محیط زیستی صرفاً طرح های تأمین آب شرب مجوز اجرا می گیرند چنین مجوزی به كام پسته كاری های رفسنجان صادر می شود!؟ مجوزی كه صرفاً بر خواست آبسالاران و اراده جناب عیسی كلانتری و برخلاف نظرات بدنه كارشناسی سازمان حفاظت محیط زیست و حتی كارشناسان وزارت نیرو صادر شده است كه نه تنها منجر به خسارت های زیست محیطی گسترده در حوضه آبخیز كارون بزرگ خواهد شد بلكه سبب بروز نارضایتی های اجتماعی، ناامیدی فعالان و دوستداران محیط زیست و كاهش اعتماد اهالی كارون بزرگ به عنوان سرمایه های اجتماعی به شعارها و برنامه های دولت تدبیر و امید خواهد شد.
نویسندگان این نامه تاكید كرده اند: ما سازمان های مردم نهاد محیط زیستی استان چهارمحال و بختیاری ضمن اخطار نتایج صدور چنین مجوز غیركارشناسی و نابخردانه ای، از تمامی دلسوزان، مسئولان و تصمیم گیران نظام درخواست داریم به لحاظ خسارت های زیست محیطی و اجتماعی ناشی از این طرح انتقال آب، همه تلاش خویش را به كار گیرند تا بر بنیاد اصول كارشناسی و توسعه پایدار و رعایت ملاحظات محیط زیستی، با نگاهی جامع نگرانه و دوراندیشانه، مجوز صادره لغو و پیش از آنكه دیر شود گام های مؤثری در راه نجات حوضه آبخیز كارون بزرگ و سرمایه های اجتماعی آن برداشته شود.