سلسله یادداشت های تبیین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
کم آبی جدی است، تدبیر نشود با مخاطرات جدی روبرو می شویم
به گزارش حیوان خانگی پژوهشگر و دانش آموخته مقطع دکتری ازدانشگاه صنعتی اصفهان اظهار داشت: درصورتیکه تدابیر مناسبی برای مواجهه و مقابله با ابعاد مختلف بحران کم آبی اندیشیده نشود، در آینده نه چندان دور، پایداری سرزمین به صورت جدی در معرض مخاطره قرار خواهد گرفت.
به گزارش حیوان خانگی به نقل از ایسنا، دکتر سجاد انتشاری طی یادداشتی به بررسی وضعیت کم آبی کشور و جایگاه آب در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخت.
او در این یادداشت نوشت:
«مسئله کم آبی یکی از ابر چالش های کشور در وضعیت موجود و بخصوص در سالهای آتی خواهد بود. درصورتیکه تدابیر مناسبی برای مواجهه و مقابله با ابعاد مختلف این بحران اندیشیده نشود، در آینده نه چندان دور، پایداری سرزمین به صورت جدی در معرض مخاطره قرار خواهد گرفت.
بنابر این موضوع، منابع آب و شیوه نگرش به مدیریت آن به منظور تأمین پایدار تقاضاهای آبی کشور از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هم مبحث منابع آب و شیوه نگرش به مدیریت آنها، اهمیت ویژه ای دارد. در این راستا، در تدابیر سند الگو به صورت ویژه به مساله حکمرانی آب در ایران پرداخته است؛ این تدبیر عبارت است از: «برقراری نظام حکمرانی آب کشور بر مبنای مدیریت یکپارچه منابع آب در حوضه آبریز و گسترش استفاده از آب های نامتعارف، با رویکرد مدیریت تقاضا و تخصیص و مشارکت بهره برداران در مدیریت چرخه آب».
بر اساس تدبیر سند الگو با عنایت به اهمیت بخش آب در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور، لازم است که مدیریت منابع آب کشور به سمت مدیریت یکپارچه منابع آب در حوضه آبریز سوق یابد؛ همینطور استفاده از آب های نامتعارف مورد توجه جدی قرار گیرد. نکته مهم دیگر که در این تدبیر مورد توجه بوده، تاکید بر مشارکت مردم و بهره برداران در مدیریت آب کشور است.
در این راستا رساله ای با عنوان " تدوین چارچوب مدیریت منابع آب در حوضه ی آبریز زاینده رود با تکیه بر جنبه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی" توسط نگارنده به نگارش در آمده است. این پژوهش با تلفیق روش کیفی نظریه زمینه ای با رویکرد پویایی، به شناسایی مشکلات سیستم طبیعی در حوضه ی زاینده رود پرداخته است. از دید این پژوهش، این مشکلات ریشه در سیستم اجتماعی- اقتصادی دارند و به علت افزایش جمعیت، مهاجرت، بالا بودن سرانه مصرف آب، رشد نامناسب صنعت و کشاورزی، توسعه‌ی نامناسب سیستم های آبیاری تحت فشار و عدم مدیریت الگوی کشت به وجود آمده اند. همینطور در این مطالعه برای صحت سنجی مدل پویایی سیستم، از آزمون های ارزیابی ساختار، سازگاری واحدها و تکرار رفتار برای دوره ی آماری 1370-1395 استفاده شده و از مدل بوجود آمده برای ارزیابی سناریوهای سیاستی برای دوره 1395-1404 استفاده شده است.
نتایج نشان داده است صرفا با اعمال اقدامات کاهش مصرف آب، سیستم منابع آب حوضه ی زاینده رود به پایداری نمی رسد. در صورتیکه 15 درصد اراضی کشاورزی فعلی کاهش پیدا کند و 30 درصد صنایع جدید که درخواست مجوز نموده اند راه اندازی شوند، بیکاری به 6 درصد کاسته می شود، همچنین وضعیت GRP بهبود می یابد، روند کاهش سطح آب زیرزمینی متوقف می شود. با چنین روندی، مصرف خالص آب در سال 1404 به 2400 میلیون متر مکعب می رسد.
در تحقیق حاضر، علاوه بر مدل عرضه شده، درس هایی در طول فرایند مدل سازی هم به دست آمده که از اهمیت قابل توجهی برخوردار می باشد. همچون ی این درس آموخته ها عبارتند از اینکه: انتقال آب بین حوضه ای به حوضه ی زاینده رود، مهاجرت به این حوضه را افزایش داده است و 20 درصد افزایش جمعیت را میتوان ناشی از انتقال آب دانست. بین میزان بارندگی و سطح زیر کشت اراضی کشاورزی دیم و همینطور بین میزان آب رها شده از سد و سطح زیر کشت اراضی کشاورزی آبی همبستگی قوی وجود دارد و ضریب تعیین آنها به ترتیب 0.77 و 0.78 است. از طرفی قیمت هر محصول صیفی با ضریب همبستگی منفی از سطح زیرکشت آن محصول در همان سال اثر می پذیرد و با ضریب همبستگی مثبت بر روی سطح زیر کشت آن محصول در سال بعد اثر می گذارد.»
منبع: petiab.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب