در نشستی مطرح شد؛
از مدیریت زیست بومی تا نتایج آلودگی خاک با زباله
به گزارش حیوان خانگی، از گیلان سومین نشست «تجربه نگاری محیط زیست» امروز به میزبانی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی و با حضور خبرنگاران عضو خانه مطبوعات استان گیلان در رشت برگزار گردید.
دکتر هادی مدبری، سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی در این جلسه، خواهان افزایش تعامل بین رسانه ها با پژوهشکده های تحقیقاتی بخصوص در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی شد و اظهار نمود: رسانه ها در صف اول اطلاع رسانی قرار دارند و بنابراین فقط نباید به گفتن حقیقت ها پرداخت و عرضه چاره هم مهم می باشد.
وی با اشاره به اینکه پژوهشکده ها و مراکز پژوهشی و تحقیقاتی به دنبال کم کردن فاصله بین مساله تا چاره هستند، خاطرنشان کرد: پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی فعالیت خویش را از سال ۸۲ با پنج گروه پژوهشی «محیط زیست طبیعی»، «مهندسی محیط زیست»، «فرآوری پسماند»، «مطالعات ناحیه ای» و «پایش منابع آب» شروع کرده است.
سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی، تمرکز اصلی گروه پژوهشی محیط زیست طبیعی را بر حفظ و احیای تالاب ها دانست و خاطرنشان کرد: گروه پژوهشی پایش منابع آب هم به تعیین حق آبه های زیست محیطی تالاب ها می پردازد.
مدبری، با تکیه بر ورود رسانه ها به مباحث پژوهشی حوزه محیط زیست جهت پیشگیری از تبدیل مسائل به بحران ها، تصریح کرد: دفنگاه پسماند سراوان و شیرابه های آن از سرشاخه های مهم آلوده کننده رودخانه های رشت و تالاب انزلی است؛ همینطور شاهد آلوده شدن منابع آبی استان با پساب های صنعتی هستیم.
وی با اشاره به اینکه انتشارات پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی از سال ۹۳ تابحال ۸۵ جلد کتاب چاپ کرده است، متذکر شد: بزودی نشریه پژوهش و فناوری محیط زیست این پژوهشکده هم منتشر می شود.
سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی این مرکز پژوهشی را بازوی علمی سازمان حفاظت محیط زیست دانست و تصریح کرد: نباید از مراکز علمی و پژوهشی بعنوان کاتالیزور در اجرای پروژه ها بهره برد.
وی آلودگی آب های ورودی و کاهش سطح آب دریا را دو مشکل تالاب انزلی دانست و اظهار داشت: پژوهشگران با حقیقت ها سر و کار دارند و بنابراین نیازمند اعلام ارزیابی زیست محیطی برای همه پروژه ها هستیم.
دکتر طوبی عابدی، عضو هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی نیز، ضمن اشاره به نقش مشارکت عمومی و سرمایه اجتماعی در محافظت از محیط زیست، اظهار نمود: باید از راه مشارکت در جامعه محلی نسبت به محیط زیست احساس تعلق ایجاد نماییم.
وی آموزش را یکی از ابزارهای مشارکت دانست و اضافه کرد: برنامه سیپا(ارتباطات، آموزش، مشارکت و آگاهی) را در تالاب امیرکلایه اجرا کردیم؛ اقدامات سیپا در تالاب امیرکلایه شامل شفاف سازی، برنامه عملیاتی، اجرای برنامه عملیاتی، تشکیل کارگاه های ذی نفعان چندجانبه، از ایده تا عمل، تثبیت و اعتباربخشی با عنایت به گروههای هدف و ذی نفعان می شود و در نهایت ظرفیت سازی و توانمندسازی محیط زیستی را رقم می زند.
دکتر مکرم روان بخش، از دیگر اعضای هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی هم در ادامه، ضمن اشاره به تدوین برنامه زیست محیطی تالاب امیرکلایه با رویکرد مدیریت زیست بومی، خاطرنشان کرد: مدیریت زیست بومی نقش فعالیتهای انسانی را در رسیدن به اهداف مدیریت پایدار مورد بررسی قرار می دهد.
وی با اشاره به اینکه تنوع زیستی می تواند برای جامعه ارزش ذاتی و واقعی نداشته باشد اما در مدیریت اکوسیستم نقش اساسی دارد، اظهار داشت: مناطق حفاظت شده، گونه های حفاظت شده، عدم توجه به مسائل اجتماعی، حفظ وضعیت موجود و مدیریت متمرکز رویکرد سنتی زیست بومی و مدیریت کل اکوسیستم، حفظ کارکردهای اکوسیستم، توجه به مسائل اجتماعی، تعادل بین حفاظت و بهره برداری خردمندانه و پایدار و مدیریت غیر متمرکز رویکرد زیست بومی جامع نگر است.
این دکترای زیست شناسی گیاهی، ضمن اشاره به اجرای برنامه مدیریت زیست بومی تالاب ها در سال ۹۴، متذکر شد: مدیریت زیست بومی روشی از مدیریت برای محافظت از منابع طبیعی و پایدارسازی خدمات زیست بومی است که همزمان به ارزش ها و نیازهای اجتماعی و اقتصادی و الزامات فرهنگی و سیاسی جوامع توجه دارد.
وی تالاب ها را جزو اکوسیستم های پرارزش با ارزش اقتصادی بالا دانست و تصریح کرد: شناسایی منافع اقتصادی تالاب ها و بهره برداری خردمندانه در حد ظرفیت و ایجاد منافع مشترک با جوامع محلی باید در دستور کار قرار گیرد.
دکتر هانیه میربلوکی، عضو هیئت علمی گروه پژوهشی مهندسی محیط زیست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی نیز، آلودگی آب ها را به دو دسته طبیعی و انسانی تقسیم کرد و اظهار داشت: آلودگی طبیعی شامل گل آلود شدن و سیلاب هاست، اما آلودگی انسانی در اثر ورود انواع فاضلاب ها به طبیعت و محیط های پذیرنده ایجاد می شود و مسمومیت و بیماری انسان ها و سایر موجودات زنده را به دنبال دارد و نتیجه آن از بین رفتن چرخه زندگی در آب و خشکی است.
وی فاضلاب های شهری و خانگی را یکی از عمومی ترین و شایع ترین فاضلاب ها دانست و افزود: فاضلاب های صنعتی شامل ترکیبات فلزات سنگین و مواد شیمیایی است که توسط کارخانه ها وارد جریان آب می شود؛ باقی مانده کودهای طبیعی و شیمیایی هم فاضلاب های کشاورزی را تشکیل می دهد.
میربلوکی، فلزات سنگین را به علت سمیت، پایداری و تجزیه ناپذیری زیستی در زنجیره غذایی بعنوان عامل تهدیدکننده بوم سازگان های آبی دانست و تصریح کرد: مدیریت تالاب انزلی از نظر فعالیتهای مخرب انسانی و کنترل فاضلاب و پساب های ورودی جهت نقش آن در تنوع زیستی و ثبات بوم شناسی منطقه و تأمین نیازهای جوامع محلی اهمیت دارد.
وی بیشتر از ۹۹ درصد اجزای تشکیل دهنده فاضلاب را مواد محلول و مابقی را مواد نامحلول دانست و بیان نمود: ۷۰ درصد مواد محلول از مواد آلی است.
این دکترای محیط زیست، عبور فاضلاب شهری از خاک و برگشت گازهای خارج شده از دودکش کارخانه های صنعتی و اگزوز وسائل نقلیه به خاک از راه بارش باران و برف و چرای بیش از اندازه دام و نابودی مراتع و قطع درختان و آغشته شدن خاک به پسماند و آلودگی با مواد نفتی را همچون عوامل آلوده کننده خاک و فرسایش دانست.
وی ضمن اشاره به اثرات آلودگی خاک، از آلودگی میکروبی خاک، افزایش شدید غلظت فلزات سنگین در خاک، کاهش حاصلخیزی خاک، فرسایش و کاهش عمق خاک، تنزل کیفیت خاک و تهدید امنیت غذایی و تغییر کاربری ناشی از افزایش جمعیت و کمبود غذا یاد کرد و اظهار داشت: با کاشت گیاهان مقاوم در مقابل خشکی بخصوص در مناطق کم باران می توانیم از خاک حفاظت نماییم.
میربلوکی، همینطور بر آبیاری بارانی و قطره ای، کاشت گیاهان به صورت ردیفی جهت کاهش تبخیر سریع آب، پیشگیری از نشت و هدررفت آب، تمرکز بر تصفیه و بازیابی فاضلاب شهرها و بازگرداندن آب به چرخه مصرف به جای استخراج از منابع زیرزمینی، اجبار کارخانجات به بازیافت و ایجاد چرخه آب مصرفی، ترغیب بخش خصوصی به راه اندازی تصفیه خانه، استفاده از کودهای طبیعی به جای شیمیایی، پیشگیری از ورود سموم و آفت کش ها به خاک، ایجاد فضای سبز و درختکاری، پیشگیری از تبدیل جنگلها به زمینهای کشاورزی و مسکونی و صنعتی و... تصریح کرد و خاطرنشان کرد: خاک نقش مهمی در چرخه محیط زیست ایفا می کند.
دکتر زهرا ضمیرایی، از دیگر اعضای هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی نیز، ضمن اشاره به اهمیت توجه به پسماند، اظهار داشت: توسعه صنایع و رشد سریع جمعیت به ناچار باعث افزایش مواد مصرفی و در نهایت افزایش پسماند شده است.
وی مشکلات پسماند را ناشی از پیچیدگی ترکیب آن دانست و اظهار نمود: جابجایی و امحای پسماند مشکلاتی را برای انسان و محیط زیست بوجود آورده است.
این دکترای محیط زیست، ضمن اشاره به تولید روزانه ۲۰۰۰ تن زباله در گیلان، سرانه زباله شهری را ۸۵۰ گرم و روستایی را ۶۵۰ گرم دانست و متذکر شد: در پیک مسافرت ۱۰۰ تا ۲۵۰ گرم به این سرانه افزوده می شود؛ این در شرایطی است که متوسط سرانه جهانی ۳۰۰ گرم و در کشور ۷۰۰ گرم است.
وی ۳۰ درصد زباله های ساخته شده روزانه را خشک و ۷۰ درصد را تر دانست و تصریح کرد: برپایه قانون مدیریت پسماندها، با پنج گروه پسماندی عادی، پزشکی، ویژه، کشاورزی و صنعتی مواجه هستیم تا برخورد مناسب با پسماندها را داشته باشیم.
ضمیرایی، دفن، بازیابی انرژی، بازیافت، مصرف مجدد، کیفی سازی و پیشگیری را به ترتیب مراحل بهبود برخورد با پسماند دانست و خاطرنشان کرد: دو تکنیک کاهش از مبدا و بازیافت در سایت و امحا جهت کاهش پسماند مورد استفاده قرار می گیرد.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی شیرابه را فاضلابی دانست که از هر نوع فاضلاب شهری آلودگی بیشتری دارد و خاطرنشان کرد: هر تن زباله ۳۰۰ تا ۶۰۰ لیتر شیرابه تولید می کند و این حجم در مناطق پر باران بیشتر است؛ همینطور حدود ۱۰۰۰ هکتار از اراضی با ارزش جنگلی و ساحلی و سکونتگاهی به محل دفن زباله تبدیل گشته است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب